De hometrainer - de klassieker
De hometrainer is waarschijnlijk één van de oudste en bekendste fitnesstoestellen dat er bestaat. Doordat de hometrainer 'meestal' eenvoudig in gebruik is en dat ieder merk wel een budgetvriendelijk instapmodel heeft is dit nog steeds een van de meest voorkomende fitnesstoestellen.
De meeste modellen onderscheiden zich van elkaar door het gebruikte rem- en aandrijfsysteem. De dag van vandaag ondersteunen vrijwel alle hometrainers ook het trainen op hartslagfrequentie wat gemeten kan worden met de al dan niet meegeleverde borstband.
De manier waarop de data wordt weergegeven op de monitor is ook variabel maar meestal is onderstaande informatie aanwezig:
- tijd,
- snelheid,
- calorieverbruik,
- hartslag,
- afstand.
Sommige trainers geven ook nog extra informatie weer:
- aantal omwentelingen,
- weerstand/belasting.
Naast de klassieke hometrainer is er ook nog de ligfiets en de fietstrainer of spinbike. Hier wordt verder op deze pagina dieper op in gegaan.
Trainingsvoortgang
De meeste duurdere modellen bevatten ook de functie om je trainingsvoortgang te loggen (zowel op de hometrainer als op een pc). Zij laten toe om de trainingen van 1 of meerdere personen bij te houden en op te slaan. Zo kan je iedere keer je verbetering zien ten opzichte van je vorige trainingen, wat voor sommige mensen een enorme motivator is om te blijven trainen.
Sommige trainers zullen ook de programma's aanpassen naargelang je sneller of trager dan gepland vooruitgang boekt. Een ander pluspunt kan zijn dat de hometrainer een ergometer is. Hier komen we verder nog op terug.
Tenslotte moet je letten op het gewicht van het vliegwiel en hier bestaan vele discussies rond. Over het algemeen wordt wel aanvaard dat hoe zwaarder het vliegwiel hoe beter. Een zwaarder vliegwiel zorgt dat het trappen soepeler verloopt en aangenamer aanvoelt.
Comfort bij een hometrainer
Een vaak over het hoofd gezien gegeven is het comfort van de hometrainer.
Een juiste houding is van essentieel belang wil je de trainingen blijven volhouden en wil je blessures, veroorzaakt door foutieve belasting, vermijden. Zorg ervoor dat je bij het uitproberen van hometrainers het toestel juist afstelt. Dit geldt vooral voor mensen die net dat beetje groter of kleiner zijn.
Sommige hometrainers laten je toe het zadel ook horizontaal aan te passen wat net voor dat extra beetje comfort kan zorgen en zo toch een groot verschil kan maken.
Een correcte houding tijdens het trainen is onontbeerlijk.
Net zoals ieder fitnesstoestel is een homtrainer een apparaat dat best wel wat plaats in beslag kan nemen. Niet iedereen kan zijn toestel een vaste plaats geven en voor deze mensen zijn er mogelijkheden. Er zijn opvouwbare modellen en modellen die voorzien zijn van transportwieltjes zodat ze makelijk verplaatst en/of opgeborgen kunnen worden. De voorkeur blijft toch uitgaan voor een vaste plaats aangezien deze toestelllen over het algemeen steviger zijn.
Hometrainers en hun remsystemen
Er zijn verschillende remsystemen op hometrainers terug te vinden maar deze kunnen in vier hoofdgroepen ondergebracht worden.
Belangrijk om weten is dat het remsysteem niet allleen dient om het vliegwiel tot stilstand te brengen maar ook om weerstand op te weken zodat er variatiemogelijkheden in de trainingsschema's kunnen aangebracht worden.
Dit in het achterhoofd houdende gaan we de verschillende systemen van naderbij bekijken.
Remblokken
Remblokken kennnen we allemaal van op onze fiets. Wat we dan ook meteen weten is dat deze onderhevig zijn aan slijtage. Dit is net hetzelfde bij een hometrainer.
Het vliegwiel wordt afgeremd doordat er fysiek een blok tegen het wiel aangedrukt wordt. Door de wrijving is er slijtage en dat is dan ook de reden waarom dit systeem aan het verdwijnen is.
Riem
Het volgende systeem is met een riem of band die weerstand opwekt/remt doordat deze aangespannen wordt rond het vliegwiel. Dit systeem komt nog veel voor bij toestellen in de lagere prijsklassen.
Magneetrem
Zoals de naam laat blijken gaat een magneetsysteem de remkracht/weerstand bepalen door middel van een magneet.
De weerstand bij dit syteem wordt bepaald door de afstand van de magneet tot het vliegwiel. Om de afstand bij te stellen wordt over het algemeen gebruik gemaakt van een servomotor die dan trapsgewijs (meestal in 16 of 32 stappen) de afstand kan aanpassen.
Inductierem
Net als de magneetrem maakt de inductierem gebruik van magnetisme om weerstand op te wekken.
In tegenstelling tot het vorige systeem gaan we hier echter niet de afstand aanpassen maar wel de hoeveelheid stroom die er door de magneet gestuurd wordt. Belangrijk is ook dat we met dit systeem de weerstand volledig traploos kunnen aanpassen.
De twee eerste systemen zijn over het algemeen zeer budgetvriendelijk maar hebben als nadeel dat de trapbeweging niet helemaal constant is en dat ze beide relatief veel geluid produceren. Deze nadelen wegen zo zwaar door dat deze systemen dan ook systematisch van de markt aan het verdwijnen zijn.
De twee magneetsystemen zijn dan weer net iets duurder in aankoop maar doordat ze enorm onderhoudsvriendelijk zijn (daar er totaal geen wrijving tussen onderdelen is) vereffent dit zich op langere termijn.
Hartslag monitor
Er zijn verschillende manieren om je hartslag tijdens het trainen te controleren maar de meest populaire zijn waarschijnlijk onderstaande:
- de ear clip sensor,
- de hand pulse sensor,
- de borstband.
Elk van deze heeft zijn voor- en nadelen. Om te beginnen hebben we de oor-clip. Klein en compact, meestal voorzien van een kabeltje. Deze zijn echter niet al te nauwkeurig maar geven wel een indicatie.
Vervolgens zijn er de sensoren die in de handvaten verwerkt zitten. Het probleem is dat deze enkel werken als je je handen er ook effectief op plaatst. De meeste crosstrainers hebben deze enkel maar op de statische handvaten. Enkel bij de duurdere modellen ga je deze ook op de handpedalen terugvinden.
Tot slot hebben we de borstband. Dit is de meest accurate manier om je hartslag te controleren en ook de populairste. Een groot deel van de producenten bouwen ontvangers voor deze borstbanden in zodat de gebruiker van een volledig wireless ervaring kan genieten.
De ergometer
Een ergometer is een fitnesstoestel dat in staat is om de geleverde inspanning in Watt weer te geven.
Wat is hier zo belangrijk aan? Indien we belasingsniveau's in Watt kunnen omzetten krijgen we de mogelijkheid om een fitnesstest uit te voeren omdat we de belasting exact kunnen bepalen. Dit laat ons ook toe de toestellen voor therapeutische doeleinden in te zetten.
De ligfiets
De ligfiets is een speciaal type hometrainer, waarbij de gebruiker achter de pedalen in plaats van erboven geplaatst wordt. Bovendien zit je niet op een zadel maar kan je achterover leunen in een stoel. Ook de zitpositie is lager dan bij de gewone hometrainer.
Deze houding wordt door velen ervaren als meer comfortabel dan de fietshouding op de gewone hometrainer, in het bijzonder door mensen die minder goed te been zijn, last hebben van de rug of slechte knieën hebben. De speciale zithouding zorgt er namelijk voor dat er minder belasting op de rug komt, en door een meer ergonomische houding is er een betere doorstroming van de bloedvaten in je lichaam.
Niet enkel de zithouding is meer comfortabel, er worden ook andere spieren getraind in deze houding. Met een lichte weerstand worden je gewrichten soepel gehouden en met een zwaardere weerstand kan je aan krachttraining doen.
Bij de meeste modellen kan je zowel de stoel, de rugleuning als de afstand tot de pedalen volledig zelf instellen. Ook het op- en afstappen gaat bij een ligfiets makkelijker dan bij de gewone hometrainer. Hierdoor is de ligfiets uitermate geschikt voor mensen die minder goed te been zijn.
De spinbike
De spinbike (ook wel fietstrainer genoemd) werd eind jaren '80 ontwikkeld door Johnny Golberg. Het idee was om het wielrennen op de piste na te bootsen. Het moest mogelijk zijn dit binnen (in een kleine ruimte) te doen tijdens de wintermaanden.
Een belangrijk verschil met de hometrainers is dat de spinbikes een verzwaard vliegwiel hebben (+18 kg of meer voor spinners tegenover de +6 kg voor hometrainers) en dat een echte spinbike een 'doortrapper' is wat wil zeggen dat een spinner geen vrijloop heeft. Je blijft dus 'spinnen'.
Oorspronkelijk was spinnen vooral een groepsactiviteit maar de laatste jaren hebben ze meer en meer de weg naar huiskamers gevonden en worden daar ingezet om de conditie op pijl te houden en de nodige calorieën te verbranden.
Een spinbike en comfort
De meeste spinners zijn volledig afstelbaar. Hiermee wordt bedoeld dat het zadel niet alleen in hoogte maar ook in afstand tot het stuur geregeld kan worden en hetzelfde geldt voor de afstelling van het stuur.
De meeste spinners hebben ook een triathlon-stuur wat een sportieve en toch comfortabele houding toelaat.
Al deze factoren maken dat een spinbike voor vrijwel iedereen kan afgesteld worden. Bij spinners geldt eveneens de regel dat hoe zwaarder het vliegwiel is, hoe beter. Een zwaarder vliegwiel zorgt voor een aangenamere trapbeweging.
Trappen met een doortrapper
Normaal gezien hebben spinners standaard geen vrijloop (zoals bij fietsen en hometrainers). Dit wil zeggen dat als je wil stoppen met trappen je je benen nog wel moeten laten meedraaien.
De meeste spinners hebben tegenwoordig wel een manuele rem of een ingebouwd veiligheidsysteem waarmee je het vliegwiel snel tot stilstand kan brengen. Hiermee komen we bij ons volgende punt.
Het remsysteem / weerstand
Er zijn drie voorname systemen die weerstand opwekken bij het gebruiken van een spinner.
De eerste twee zijn het enkelvoudige en het dubbele remsysteem. Beide genereren weerstand met het vliegwiel maar waar de enkelvoudige rem dit op de kopse kant van het wiel doet zal de dubbele rem het vliegwiel klemmen.
Tot slot hebben we nog het magneet systeem dat weerstand opwekt door een magneet dichter of verder van het vliegwiel te houden. De fietsen met dit laatste systeem zijn over het algemeen wat duurder maar het trappen gaat wel vloeiender.
De weerstand bij spinners wordt manueel ingesteld door middel van een draaiknop die meestal ergens boven het vliegwiel staat. Op deze manier bepaal je de weerstand volledig zelf. Wil je bergop rijden geef je meer weerstand en wil je herstellen geef je minder weerstand.
Hartslagfrequentie
Een laatste maar niet te onderschatten eigenschap van een spinner is de afwezigheid (of zeer beperkte aanwezigheid) van een boordcomputer. Bij een spinner heb je geen voorgeprogrammeerde trainingsschema's.
Het is dan ook ten zeerste aan te raden om bij je spinner een hartslagmeter aan te schaffen aangezien je trainingen vooral hierop gebaseerd zullen worden.
Als de spinnner een display heeft is dit meestal om trapfrequentie, afstand en tijd weer te geven.
Welk toestel is nu eigenlijk ideaal voor mij?
Eerst is er het visuele verschil. Een spinner ziet er over het algemeen sportiever uit dan een hometrainer.
Het volgende punt is discipline. Terwijl je met de hometrainer voorgeprogameerde schema's kan aflopen moet je met de spinner de weerstand manueel bijstellen en je hartslagfrequentie goed in het oog houden. Sommige mensen hebben hier geen enkel probleem mee terwijl dit voor anderen demotiverend werkt en een reden is om na verloop van tijd te stoppen met trainen.